Internet je u suštini izuzetno velika, dobro organizovana mreža manjih računaskih mreža u svakoj zemlji širom svijeta. Ove mreže i računari su međusobno povezani, i dijele ogromne količine podataka preko protokola pod nazivom TCP / IP tehnologija koji omogućava da računari komuniciraju jedan s drugim brzo i efikasno. Tokom korištenja Interneta, naići ćete na opšte termine, s kojima ćemo vas upoznati u ovom članku. Tu su petnaest osnovnih Internet termina s kojim bi trebalo svi internet korisnici da se upoznaju.
1.WHOIS
Akronim WHOIS, skraćeni je oblik riječi “WHO” i “IS”, koji Internet koristi za traženje velikih DNS (Domain Name System) baza podataka imena domena, IP adresa i web servera.
Whois može dati sljedeće informacije:
– da li je određeni naziv domena registrovan na lice, organizaciju ili biznis
– ime, adresu i broj telefona vlasnika domena
– tehničke informacije o registrovanom domenu ili Web serveru
– datum kupovine i registracije domena
– e-mail adrese.
Poznat je i pod nazivom: ip lookup, dns lookup, traceroute, domain lookup
2. Password ili lozinka
U kontekstu Web-a, lozinka je skup slova, brojeva i / ili posebnih znakova spojenih u jednu riječ ili frazu, namijenjen za autentifikaciju ulaska, registraciju ili članstvo korisnika na Web stranici. Najkorisnije lozinke su one koje se ne mogu lako pogoditi, koje se drže u tajnosti, i namjerno su jedinstvene.
3. Domen (Domain)
Ime domena je jedinstven, po abecednom redu složen dio URL-a. Naziv domena može biti zvanično registrovan u registar domena od strane osobe, biznisa ili neprofitne organizacije. Sastoji se iz niza alfanumeričkih segmenata, razdvojenih tačkama, saglasnih internet standardima. Naziv ima dva dijela:
– stvarna abecedna riječ ili fraza; na primjer, “Widget”
– ime top level domena koje određuje vrstu stranice: na primjer, .com (komercijalni domeni), .org (organizacije), .edu (za obrazovne institucije).
Ova dva dijela zajedno čine ime domena: “widget.com”.
4. Pretraživač (Crawler)
Pretraživač (Crawler) je program za prikupljanje podataka s Web stranica koje posjećuje (eng. crawler, spider), odnosno indeksa koji sadrži pojmove koje je program za prikupljanje prikupio tokom svojih posjeta Web stranicama (eng. index), za pretraživač postojećeg indeksa (eng. search engine).
5. SSL
Akronim SSL označava Secure Sockets Layer. SSL je sigurno šifriranje, web protokol koji se koristi kako bi podatke kada se prenose preko interneta učinili sigurnim.
SSL je posebno koristan za šoping sajtove kako bi finansijski podaci bili sigurni, ali se koristi i na bilo kojoj lokaciji koja zahtijeva osjetljive podatke (kao što su lozinke).
Internet korisnici će znati da se koristi SSL na web stranici kada vide HTTPS na URL-u web stranice.
6. Proxy Server
Proxy server je web server koji djeluje kao štit za Web korisnike, krije relevantne informacije (mrežna adresa, lokacija, itd) od Web stranica i drugih umreženih korisnika. U Web kontekstu, proxy serveri se koriste za pomoć u anonimnom surfanju, pri čemu proxy server djeluje kao tampon između web korisnika i posjećenog Web sajta, omogućavajući korisnicima da gledaju informacije bez praćenja.
7. Privremene Internet datoteke (Temporary Internet Files)
Privremene internet datoteke su jako važne u kontekstu pretraživanja weba. Svaka web stranica koju korisnik posjeti uskladišti podatke (stranice, video, audio, itd) u određen folder (datoteku) na hard disku računara. Ovaj podatak se kešira tako da sledeći put kada pretraživač posjeti tu web stranicu, brzo će je i efikasno učitati, jer je dosta podataka već sačuvano u privremenim internet datotekama, mnogo brže nego da ih učitava ispočetka sa servera web sajta.
Privremene Internet datoteke mogu da zauzimaju dosta memorijskog prostora na vašem računaru, tako da je važno s vremena na vrijeme ih isprazniti.
8. URL
Svaka web stranica ima jedinstvenu adresu na webu, poznatu kao URL. Svaka web stranica ima dodijeljen URL, ili Uniform Resource Locator.
9. Firewall
Firewall je mjera sigurnosti dizajnirana da čuva računar, korisnika, i mrežu od neovlaštenog pristupa podacima od strane drugog računara ili mreže. Firewall ili zaštitni zid je od posebnog značaja za web pretraživače jer potencijalno mogu zaštititi korisnika od malicioznih spyware i hakera dok su online.
10. TCP / IP
Akronim TCP / IP je skraćenica za Control Protocol / Internet Protocol prenosa. TCP / IP je osnovni skup protokola za slanje podataka preko Interneta.
11. Offline
Termin “offline” ili “off-line “se se upotrebljava kada želimo kažemo da smo diskonektovani sa mreže.
12. Web Hosting
Web host je biznis ili kompanija koja nudi prostor, skladištenje i povezivanje kako bi se omogućilo web stranicama da budu viđene od strane korisnika interneta.
Web hosting obično se odnosi na posao hostinga prostora za aktivne web stranice. Web hosting usluga pruža prostor na web serveru, kao i direktnu vezu sa internetom, tako da se web stranice mogu pregledati i biti interakciji sa svakim ko ima internet vezu.
Postoji mnogo različitih vrsta web hostinga, počev od osnovnih “one-page” sajtova koji trebaju malo prostora, pa sve do klase poslovnih korisnika koji zahtijevaju čitav centar podataka za svoje usluge.
Mnoge web hosting kompanije obezbjeđuju instrument tablu za klijente koja im omogućava da kontrolišu različite aspekte svog web hosting servisa; to uključuje FTP, različite sadržaje koje sistem upravljanja instalira, i uslugu paketa ekstenzija.
13. Hyperlink
Hyperlink poznat kao osnovni gradivni blok World Wide Web-a, je link od jednog dokumenta, slike, riječi ili web stranice koja se povezuje sa drugim na webu. Hiperlinkovi omogućavaju da možemo “surfati”, ili pregledati, stranice i informacije na Web-u brzo i lako.
Hiperlinkovi su struktura na kojima se gradi Web.
14. Web Server
Termin Web server odnosi na specijalizovane kompjuterske sisteme ili namjenski server posebno dizajniran da bude domaćin (host) ili da dostavlja Web stranice.
15. IP adresa
IP adresa je potpis odnosno adresa ili broj vašeg računara dok je priključen na Internet. Ove adrese se dodjeljuju u blokovima prema matičnoj zemlji, tako da (u većini slučajeva) IP adresa može se koristiti za identifikaciju, odakle je računar.