Disk particija se može smatrati sekcijom ili “dijelom” hard diska.
Particija je ustvari samo logička podjela hard diska, ali se čini da je podijeljen na više fizičkih disk jedinica.
Pojedini pojmovi koji su povezani sa particijom uključuju primarne, aktivne, proširene i logičke particije.
Particijama se nazivaju dijelovi diska, koristi se i termin uređaj (disk-drive), i on se obično odnosi na particiju sa dodeljenim slovom diska (npr. Drive C:).
Kako podijeliti hard disk?
U operativnom sistemu Windows, particionisanje osnovnih hard diskova se vrši preko alata za upravljanje diskovima – Disk Management tool.
Napredno upravljanje particijama, kao što su proširenje i smanjivanje particija, pridruživanje particijama itd., ne može se uraditi u operativnom sistemu Windows, ali se može uraditi sa posebnim softverom za upravljanje particijama.
Koja je svrha podjele?
Podjela hard diska na particije je korisna iz više razloga, ali je prvenstveno neophodna da bi uređaj postao dostupan operativnom sistemu.
Na primjer, kada instalirate operativni sistem kao što je Windows, dio procesa je da definišete particiju na hard disku.
Ova particija služi za definisanje područja hard diska koji Windows može koristiti za instaliranje svih svojih datoteka. U Windows operativnim sistemima, ovoj primarnoj particiji obično se dodeljuje slovo diska”C”.
Pored diska C, Windows često automatski gradi druge particije tokom instalacije, iako rijetko dobijaju slovo diska.
Na primjer, u operativnom sistemu Windows 10 instalirana je particija za oporavak, sa skupom alatki nazvanih Advanced Startup Options (Opcije naprednog pokretanja), tako da možete riješiti probleme koji se mogu javiti na glavnom disku C.
Još jedan uobičajeni razlog za kreiranje particije je da tako možete instalirati više operativnih sistema na istom hard disku, omogućavajući vam da izaberete koji želite pokrenuti, što se zove dual booting. Možda ćete pokrenuti Windows i Linux, Windows 10 i Windows 7 ili čak 3 ili 4 različita operativna sistema.
Više od jedne particije je apsolutna potreba za pokretanje više operativnih sistema, jer će operativni sistemi vidjeti particije kao zasebne disk jedinice, izbjegavajući većinu problema jednih s drugima. Višestruke particije omugućavaju da ne morate instalirati više hard diskova samo da biste mogli da pokrenete različite operativne sisteme.
Moguće je stvoriti particije hard diska za upravljanje datotekama. Iako različite particije i dalje postoje na istom fizičkom disku, korisno je imati particiju koja je samo za fotografije, video zapise ili softver preuzimanja umjesto da ih skladišti u odvojenim direktorijima unutar iste particije.
Iako manje često, zahvaljujući boljim korisničkim funkcijama za upravljanje u operativnom sistemu Windows, više particija može se koristiti i za podršku korisnicima koji dijele računar i žele da čuvaju datoteke odvojeno ali i da ih dijele.
Drugi, relativno čest razlog zbog kojeg možete kreirati particiju jeste razdvajanje datoteka operativnog sistema od ličnih podataka. Sa vašim dragocjenim, ličnim datotekama na drugom uređaju, možete ponovo instalirati Windows nakon pada i ne približavajući se podacima koje želite zadržati.
Ovaj primjer razmjene ličnih podataka takođe olakšava stvaranje slike radne kopije sistemske particije sa backup softverom. To znači da možete napraviti dve odvojene rezervne kopije, jednu za vaš operativni sistem u radu i drugu za vaše lične podatke, koji se mogu obnoviti nezavisno jedan od drugog.
Primarne, proširene i logičke particije
Svaka particija koja ima instaliran operativni sistem se zove primarna particija. Raspored pokretanja particija kao dio master boot record-a omogućava pokretanje do 4 primarne particije na jednom hard disku.
Iako postoje 4 primarne particije, što znači da se na istom hard disku mogu se pokrenuti četiri različita operativna sistema, samo jednoj od particija je dozvoljeno da bude “aktivna” u bilo kom trenutku, što znači da je to podrazumijevani operativni sistem na koji se računar pokreće. Ova particija se naziva aktivna particija.
Jedna (i samo jedna) od četiri primarne particije može se označiti kao proširena particija. To znači da računar može imati do četiri primarne particije ili tri primarne particije i jednu proširenu particiju. Proširena particija ne može čuvati podatke same po sebi. Umjesto toga, proširena particija je jednostavno ime koje se koristi za opis kontejnera koji sadrži druge particije koje čuvaju podatke, koje se zovu logičke particije.
Ne postoji ograničenje broja logičkih particija koje disk može da sadrži, ali oni su ograničeni samo na korisničke podatke, a ne na operativne sisteme kao na primarnoj particiji. Logička particija je ono što biste stvorili za čuvanje stvari poput filmova, softvera, programa datoteka itd.
Na primjer, hard disk će uglavnom imati primarnu, aktivnu particiju sa Windows-om instaliranim na njega, a zatim jednu ili više logičkih particija sa drugim datotekama kao što su dokumenti, video zapisi i lični podaci. I to će se razlikovati od računara do računara.
Particije fizičkih hard diskova moraju biti formatirane i sistem datoteka mora biti podešen (proces formatiranja) prije nego što bilo koji podatak može biti sačuvan na njih.
Zbog toga što se particije pojavljuju kao jedinstveni disk, svakom se može dodijeliti sopstveno slovo diska, kao što je C za particiju kojoj je obično instaliran Windows.
Obično, kada se datoteka pomjera iz jedne fascikle u drugu pod istom particijom, to je samo referenca na lokaciju datoteke koja se mijenja, što znači da se prenos datoteka dešava gotovo trenutno. Međutim, pošto su particije odvojene jedne od drugih, kao više hard diskova, pomjeranje datoteke sa jedne particije na drugu zahtijeva da se aktuelni podaci pomjeraju i za prenos podataka biće potrebno više vremena.
Particije mogu biti sakrivene, šifrovane i zaštićene lozinkom pomoću softvera za slobodno šifriranje diskova.
Ukratko smo vam objasnili sta su particije, u nekom nekom narednom tekstu objasnićemo vam i kako ih napraviti.